تاثیر ایکیا (IKEA effect) را در این مقاله بررسی می کنیم .

تاثیر ایکیا

قطعا برای همه افراد پیش آمده که علاقه به ساخت محصول یا تکمیل یک پروژه داشته باشند. این اثر که به عنوان یک اثر خطای شناختی به حساب می آید؛ در مسیر به وجود آوردن یک محصول یا تکمیل یک پروژه رخ خواهد داد. طبق این فرضیه انسان در ساخت هر چیزی که آن را برای اولین بار یا به صورت تکراری به وجود آورده، احساس تعلق خاطر دارد. به این دلیل که برای آن زحمت زیادی کشیده است تا نتیجه خاصی حاصل شود برای آن احترام ارزش خاصی قائل است.

این اثر در سال 2012 در مقاله ای توسط مایکل نورتون مطرح شد که آنرا صرفا در بخش ارائه محصول برای قیمت گذاری در مقاله ای ارائه داد. دلیل نام گذاری این اثر از یک شرکت تولید محصولات خانگی گرفته شد. این شرکت سوئدی در زمینه تولید محصولات خانگی و آشپزخانه و دکوراسیون خانه فعالیت می کرد. اما این شرکت در کارهای خود کیفیت را الویت بیزینسی خود قرار داده بود.

تاثیر ایکیا روی افراد

حالا این اثر چه تاثیری روی همه افراد دارد ؟ وقتی افراد می دانند که یک موضوع، رشته تحصیلی، زمینه کاری و شغلی و حتی مهارتی که یاد می گیرند، چقد برای آنها ارزش ساز است و خود را ملزم به پرداخت هزینه هایی می کنند که بسته به ارزشمندی آن دارد. نکته حائز اهمیت این است که نباید بابت هزینه های مالی و زمانی که می دهید منتظر یک نتیجه فوق العاده باشید. این یک چارچوب غلط فکری است. در مسیری که در حال ساخت یک محصول یا تکمیل یک پروژه هستید باید بدانید که شما به صورت تکامل یافته ای در این راه قدم نمی گذارید. در راهی که پیش رو گرفته اید قطعا تجربیات منفی و مثبتی دارید.

اما اگر در محیط کاری خود به موفقیت برسید، قطعا می توانید احساس شایستگی کنید. در این مرحله می توانید بر بخش های مثبت تمرکز کنید. این نقطه، نقطه عطف تعامل عمیق علاقه و تلاش است که به نتیجه مطلوب مدنظر شما می رسد.

چرا اثر ایکیا مهم است ؟

این اثر بسیار در سازمان ها اثر مهمی دارد. حتی از این اثر در استراتژی های بازاریابی هم استفاده می شود. ایکیا برای اثرات روانشناختی در مدیریت منابع انسانی همه کمپانی ها و سیتستم ها برای ارزش گذاری افراد استفاده می شود. دقیقا بر اثر استفاده از ایکیا است که شما می توانید میزان بهره مندی انسانی را بالاتر ببرید. زیرا افراد برای ارزشمندی و احترامی که برای آنها به کار می گیرید، می توانند ذهنیت بازتری داشته باشند. این ذهنیت به همراه علاقه مندی و تلاش  همراه با چاشنی خلاقیت می تواند سیستم شما را به رشدی چشم گیر نزدیک کند.

در این بخش باید بدانید که اگر برای کارکنان خود، استراتژی تشویق و پاداش رو به کار نگیرید؛ در وضعیت بحران قطعا آنها را از دست خواهید داد. پس باید برای آنها طوری تعریف کنید که قرار است برای تلاششان احترام و ارزش قائل باشید. این بینش و نگرش فکری برای سیستم شما می تواند معجره کند. در بدترین و منفی ترین شرایط شما نیمه پر لیوان را می ببینید. نکات مثبت همه موارد می تواند چارچوب ذهنی افراد را به سمت ایده پردازی باز کند.

تعاملات در محیط کار

شکل گیری تعاملات در محیط کار را دست کم نگیرید. به صورت ناخودآگاه تک تک افراد با چندین بینش ذهنی و مسیرها و تجربیات متفاوت می توانند، یک تیم سازی قوی داشته باشند. در این حالت ابتکارات و نوآوری ها خود را بیشتر نشان می دهند. برای تغییرات آماده تر می شوند و همدلی در جریانات سخت بیشتر خواهد شد. همچنین تغییرپذیری و نگاه منعطف در دیدگاه آنها یک تحول مثبت را شکل خواهد داد.

برای اینکه بتوانید این اثر را در همه کارمندان به وجود بیاورید، باید به آنها اختیار انتخاب چارچوب فکری خودشان را بدهید. گاهی دادن فرصت های ناب به افراد می تواند باعث تغییری شود که شما هیچوقت انتظار آن را نداشته اید. با این کار به افراد کمک می کنید تا ذهن خود را برای کارهای بزرگ تر و مهم تری آماده کنند. درست است که شما مسئولیت ها و عملکردها را با ریسک بالا به آنها می سپارید اما اگر از تیپ های شخصیتی کارمندان شناخت درستی داشته باشید این ریسک به صفر خواهد رسید.

در این اثر باید بدانید که ارزش های فعلی از ارزش ها و اهداف قبلی بیشتر کارآمد خواهند بود. در این اثر شما باید به ایده های کارکنان خود بها داده و صرفا به صورت تک بعدی و مدیریتی در مورد همه تصمیم گیری های سازمان انتخابی انجام ندهید.

همانقدر که نکات مثبت این اثر خوب است نکات منفی هم دارد. همیشه قرار نیست که ایده ها کارآمد و به درد بخور باشند. قبل از ایکنه به شخصی اجازه دهید که از ایده ها و انتخاب ها و اختیارات خود استفاده کنند، باید نسبت به شخصیت اصلی آنها آگاهی پیدا کنید و بر اساس هیجانات تصمیم نگیرید.

سخن پایانی ( تاثیر ایکیا )

درباره این اثر باید چندین بعد را در نظر داشته باشید. زیرا اگر این اثر را بر فرد اشتباهی اجرا کنید باعث رویدادهای خطرناکی می شود. امکان دارد کمپانی و سیستم را به سمت زوال ببرد.

پس سعی کنید درباره این اثر مطالعات و تجربیات خود را بیشتر کنید. موقعیت و فرصت های مناسب را پیدا کنید و احساس شایستگی و ارزشمندی را به دیگران هدیه دهید.

مقاله های بهره ­وری چیست ؟ و مهارت های نرم چیست ؟ رو حتما مطالعه کنید .