انواع دانشگاه ها در ایران را در این مقاله بررسی میکنیم.

انواع دانشگاه ها در ایران

به طور کلی همه ما می‌دانیم که دوره‌های دانشگاهی به چند دسته تقسیم می‌شوند.

برای بررسی این دانشگاه ها در هنگام انتخاب رشته کنکور، داوطلبان چند انتخاب پیش روی خود دارند:

انتخاب رشته در دانشگاه‌های سراسری، انتخاب رشته در دانشگاه‌های آزاد، انتخاب رشته در دانشگاه‌های پیام نور و انتخاب رشته در دانشگاه‌های غیرانتفاعی.

البته که اولین ملاک برای انتخاب رشته در دانشگاه ها در ایران، رتبه و تراز خود داوطلب است، اما به هر حال شرایط ارائه رشته، دانشگاه، هزینه هایی که هر دوره در بر دارد و میزان اعتبار مدرک نیز مهم است.

خبر خوب یا بد برای داوطلبان کنکور ۱۴۰۲در دفترچه ی جدید این است که بیش از ۶۰ درصد رشته های دانشگاه های آزاد و پیام نور و حدود ۳۰ درصد رشته های دانشگاه های سراسری به صورت بدون کنکور و صرفا با تأثیر سوابق تحصیلی قابل قبول هستند.

در انتخاب رشته امسال، دانش‌آموزان به راحتی می‌توانند بین دوره‌های روزانه، دوره‌های نوبت دوم (شبانه)، پردیس خودگردان و دانشگاه‌های آزاد برای تحصیل در یک رشته جذاب انتخاب کنند.

 

معرفی انواع دانشگاه ها در ایران در انتخاب رشته کنکور ۱۴۰۲

یکی از چالش‌هایی که داوطلبان را هنگام انتخاب رشته با خود درگیر می‌کند، دوره‌های دانشگاه است که در حال حاضر در کشور در دانشگاه‌های مختلف ارائه می‌شود.

داشتن آگاهی و علم کافی درباره این رشته‌ها و دانشگاه‌ها قطعاً می‌تواند به یک انتخاب صحیح کمک کننده باشد.

در این مقاله، قصد داریم تا این دوره‌های مختلف را معرفی کنیم.

مقایسه اعتبار مدارک انواع دانشگاه های مختلف

اگر بخواهیم اعتبار مدارک دوره‌های دانشگاهی را با یکدیگر مقایسه کنیم، دوره‌های روزانه دانشگاه‌های سراسری و دوره‌های شبانه و پردیس خودگردان (شهریه پرداز) اعتبار بالاتری دارند.

این دانشگاه‌ها همچنین خدمات بیشتری را به دانشجویان ارائه می‌دهند که در واقع هزینه آن‌ها از طریق دولت تامین می‌شود.

اما یکی از مزایایی که دوره‌های شبانه و پردیس خودگردان نسبت به دانشگاه روزانه دارند، عدم تعهد خدمت پس از فارغ التحصیلی است.

این شرایط برای افرادی که به هدف مهاجرت تحصیلی علاقه‌مند هستند، مناسب‌تر است.

به هر حال، هر یک از این دوره‌های دانشگاهی مزایا و معایب خود را دارند که در ادامه درباره آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

چطور وارد دانشگاه روازنه شویم؟

دانشگاه‌ها  در ایران به دو دسته تقسیم می‌شوند:

دانشگاه‌های زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دانشگاه‌های زیر نظر وزارت بهداشت و آموزش پزشکی.

دانشگاه‌های علوم پزشکی عموماً رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی را ارائه می‌دهند که در انتخاب رشته نیز اهمیت بیشتری دارند.

البته دانشگاه آزاد نیز این رشته‌ها را به صورت محدودی ارائه می‌دهد.

باید بدانید که دوره‌های روزانه (تحصیل رایگان) شرایط خاصی برای ارائه رشته‌های علوم تجربی، علوم انسانی یا علوم ریاضی و فنی دارند که چندان هم راحت نیست.

این شرایط شامل تعهد استخدام، شرایط سخت سیاسی و عقیدتی برای قبولی اولیه، مصاحبه‌های علمی و عملی، استانداردهای ظاهری برای برخی رشته‌ها و غیره است.

این شرایط از جمله ابتدایی‌ترین مواردی هستند که در برخی از دانشگاه‌های روزانه مشاهده می‌شوند.

همچنین، بیشتر دانشگاه‌ها به دلیل محدودیت‌های ترافیکی در شهر، اجازه ثبت‌نام برای دانشجویان غیرایرانی را نمی‌دهند.

این شرایط خاص و محدودیت‌ها باعث می‌شود که برای قبولی در دانشگاه‌های سراسری روزانه، باید به مزایا و معایب آن توجه کنید.

تحصیل رایگان در دوره روزانه به این معنی است که دانشجو نیازی به پرداخت شهریه ندارد.

اکثر رشته‌های ارائه شده در دانشگاه‌های دولتی و در دوره روزانه با کنکور پذیرش دارند و به همین دلیل رقابت اصلی داوطلبان بیشتر برای این دوره است.

یکی از نکاتی که دانشجویان باید به آن توجه کنند، این است که اگر در روزانه تحصیل کنند، بعداً اگر نیاز به مدرک اصلی خود داشته باشند، مانند مدرکی برای مهاجرت، باید مدرک خود را آزاد کنند.

این آزادسازی مدرک ممکن است شامل هزینه یا تعهد خدمت باشد.

پذیرش در دوره روازنه دانشگاه‌های دولتی ایران با کنکور صورت می‌گیرد.

البته در حال حاضر داوطلبان می‌توانند در برخی از رشته‌های دانشگاهی که در دانشگاه‌های سراسری و دوره روازنه ارائه می‌شوند بدون کنکور شرکت کنند.

بنابراین، دانشگاه روزانه و دانشگاه آزاد و … برای رشته‌های با کنکور ممکن است متفاوت باشد.

 

تفاوت بین شهریه دوره شبانه و روزانه در دانشگاه

در دانشگاه‌ها، دوره‌های شبانه و روزانه از نظر محتوا و درس‌های ارائه شده یکسان هستند.

با این حال، تفاوتی که بین این دو نوع دوره وجود دارد، مربوط به پرداخت شهریه است.

به عبارت دیگر، در صورتی که دانشجویان برای دوره شبانه یا نوبت دوم دانشگاه پذیرش گیرند، باید برای هر ترم شهریه مربوطه را پرداخت کنند.

شهریه در دوره شبانه و روزانه از دو بخش شامل شهریه ثابت و متغیر تشکیل می‌شود. شهریه ثابت مبلغی است که برای هر ترم باید پرداخت شود و مستقل از تعداد واحدهایی است که دانشجو در آن ترم اخذ می‌کند. اما شهریه متغیر بر اساس تعداد واحدهایی که دانشجو در هر ترم اخذ می‌کند، محاسبه می‌شود.

در واقع، محاسبه شهریه دوره‌های شبانه دانشگاه‌های سراسری مشابه شهریه دانشگاه‌های آزاد از انواع دانشگاه های ایران است، با این تفاوت که هزینه کل دریافتی از دانش‌آموزان کمتر خواهد بود.

به عنوان مثال، فرض کنید دانشگاه آزاد برای یک ترم از رشته نرم‌افزار ۴.۵ میلیون تومان هزینه دریافت می‌کند، در حالی که هزینه دانشگاه شبانه برای همان رشته در یک ترم ۴ میلیون تومان خواهد بود. با توجه به عدم ارائه خدمات رایگان یا با تعرفه دولتی برای سرویس رفت و آمد، غذا و خوابگاه و …، بسیاری از داوطلبان تمایل بیشتری به انتخاب رشته در دانشگاه آزاد دارند.

هزینه دانشگاه شبانه توسط هیات امنای هر دانشگاه تعیین می‌شود و تمام دانشگاه‌ها موظفند هزینه‌های مربوط به دانشگاه شبانه و پردیس خود را قبل از انتخاب رشته نهایی توسط داوطلبان در وبسایت رسمی مربوط به دانشگاه منتشر کنند.

شرایط دوره های شبانه از انواع دانشگاه ها در ایران

ابتدا باید بگویم که دانشگاه‌ها در دوره‌های شبانه به سه سطح تقسیم می‌شوند. سطح یک که بهترین سطح دانشگاه‌ها را تشکیل می‌دهد، مانند دانشگاه تهران و شهید بهشتی و … و برای رشته‌های برتر هر گروه آزمایشی ارزش انتخاب رشته دانشگاه شبانه را دارد.

در غیر این صورت، بهتر است با شرایط موجود دانشگاه آزاد یا دانشگاه غیرانتفاعی شهر خودتان را ترجیح دهید.

باید بگویم که درباره شرایط دانشگاه‌ها باید آن‌ها کلاس‌های دانشجویان شبانه را کاملاً همزمان با دانشگاه روزانه برگزار می‌کنند و دانشجویان موظف به پرداخت شهریه هر ترم قبل از اتمام ترم جاری هستند.

انتقال دانشجویان از دوره‌های شبانه به روزانه تحت هر شرایطی غیرمجاز است.

مزایای تحصیل در دانشگاه شبانه چیست؟

یکی از مزایای بزرگ تحصیل در دانشگاه‌های شبانه‌روزی، آزاد بودن مدرک تحصیلی است که داوطلبان برای مهاجرت یا خروج از کشور نیازی به پرداخت هزینه‌های مهاجرت یا انجام خدمت در کشور ندارند.

دانشگاه آزاد در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های تحصیلی دانش آموزان از بین انواع  دانشگاه ها در ایران است. این دانشگاه‌ها در تقریبا هر شهری شعبه دارند و مدرک قابل اعتمادی را به دانشجویان ارائه می‌دهند. با این حال، تعداد رشته‌های ارائه شده در دانشگاه‌های آزاد نسبت به دانشگاه‌های دولتی کمتر است.

همچنین، برای ورود به برخی از رشته‌های برتر گروه علوم تجربی مانند پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و پرستاری، نیاز به قبولی در آزمون ورودی و کنکور سراسری است. همچنین، هزینه تحصیل در دانشگاه‌های آزاد وجود دارد.

بجز دوره‌های عادی دانشگاه آزاد، برای داوطلبانی که به هر قیمتی و البته بدون تلاش کافی می‌خواهند در رشته‌های با آزمون دانشگاه آزاد درس بخوانند، شرایط دوره‌های اضافه نیز در نظر گرفته شده است.

درست است که این رشته‌ها بدون کنکور نیستند ولی تقریباً می‌توان گفت که این دانشگاه‌ها کار فروش صندلی را در ازای مبلغی بالا انجام می‌دهند.

هزینه‌ای که در این دوره‌ها دریافت می‌شود، درست دو برابر هزینه دوره‌های مشابه دانشگاه آزاد است و تقریباً برابر با هزینه دانشگاه پردیس خودگردان است با این تفاوت که شما در دانشگاه آزاد درس می‌خوانید.

البته نه اینکه مدرک ارائه شده توسط دوره‌های مازاد دانشگاه آزاد معتبر نباشد، اما به هر حال همه ما تفاوت دانشگاه‌های سراسری و آزاد را در انتخاب رشته کنکور به خوبی می‌دانیم.

شرایط تحصیل در دانشگاه آزاد در دفترچه انتخاب رشته کنکور ۱۴۰۲

بعد از پذیرش در رشته‌های دانشگاه آزاد، چه از طریق کنکور و چه بدون کنکور، در صورت ثبت نام، داوطلب متعهد می‌شود که به صورت ترمیک، هزینه دوره تحصیل خود را متناسب با واحد‌های اخذ شده پرداخت کند.

شهریه دانشگاه‌های آزاد هر سال، پیش از اتمام مهلت انتخاب رشته، از طریق وبسایت رسمی دانشگاه اعلام می‌شود و داوطلبان می‌توانند برای تکمیل ثبت نام در دانشگاه آزاد تصمیم‌گیری کنند.

داوطلبانی که در دانشگاه آزاد درس می‌خوانند، می‌توانند با توجه به شرایط و ضوابط موجود، انتقالی، مهمانی و حتی تغییر رشته داشته باشند. البته تصمیم‌گیری در این خصوص توسط مقامات مربوطه دانشگاه انجام می‌شود.

اما برای داوطلبان مازاد و یا واحدهای خارج از کشور یا بین‌المللی، این مزیت وجود ندارد. همچنین دانشگاه آزاد هیچگونه تعهدی درباره رفت و آمد، خورد و خوراک، خوابگاه و سایر امکانات ندارد.

وام‌های دانشجویی در دانشگاه آزاد و مازاد، با توجه به شرایط هر دانشجو، اعطا می‌شود و مسئولیت بازپرداخت آن به هر شرایطی بر عهده داوطلب است. داوطلبانی که به عنوان کارمند در دانشگاه آزاد مشغول به کار هستند، مجاز به انتخاب رشته از واحد محل اشتغال خود نمی‌باشند.

تفاوت دانشگاه های خودگردان و شبانه و روزانه  چیست؟

دوره‌های روزانه، شبانه و پردیس در دانشگاه‌های سراسری پذیرش می‌شوند. با این تفاوت که دوره‌های روزانه خدمات تحصیل رایگان و به طبع آن تعهد خدمت دارند. برای دوره‌های شبانه و پردیس، در طول تحصیل هزینه‌هایی پرداخت می‌کنید، اما می‌توانید بدون تعهد به دانشگاه مهاجرت تحصیلی کنید.

شهریه دوره های  آزاد و دانشگاه های شبانه چقدر متفاوت است؟

هزینه دانشگاه‌های سراسری در دوره‌های شبانه و دانشگاه آزاد، احتمالاً کمتر از سه میلیون تومان در هر ترم است. اما با توجه به هزینه‌های اسکان، خوراک و سایر هزینه‌ها برای دانشجویان غیر بومی، بسیاری از مشاوران معتقدند که انتخاب دانشگاه آزاد در شهر محل زندگی بهتر از دوره‌های شبانه دانشگاه‌های دولتی غیر بومی است.

دانشگاه غیر انتفاعی بهتر است یا پیام نور؟

می‌خواهید همزمان با تحصیل کار کنید، دانشگاه پیام نور بهترین گزینه از بین انواع دانشگاه ها در ایران است.

اما اگر برایتان مهم است که در کلاس‌های حضوری شرکت کنید و دانشگاه‌های آزاد و سراسری قبول نشده‌اید یا نمی‌خواهید در آنها شرکت کنید، انتخاب غیرانتفاعی از دانشگاه پیام نور بهتر است.

دانشگاه های غیر انتفاعی پیام نور و آزاد و رشته های پزشکی و پیرا پزشکی دارند؟

دانشگاه‌های پیام نور تنها در رشته‌های علوم پایه و علوم انسانی فعالیت می‌کنند، در حالی که دانشگاه‌های غیرانتفاعی تنها رشته‌های علوم پایه را ارائه می‌دهند.

در برخی دانشگاه‌های آزاد، می‌توانید رشته‌های محبوبی مانند پزشکی، دندانپزشکی و پرستاری را مشاهده کنید. که انتخاب رشته آنها همزمان با انتخاب رشته در دانشگاه‌های سراسری انجام می‌شود.

دانشگاه های پردیس خودگردان

سخن پایانی ورتا

امیدواریم در این مقاله توانسته باشیم به شما کمک بکنیم که انتخاب رشته ی راحت تر و درست تری برای دانشگاه خود داشته باشیم.

اگر شما هم  دانشجوی یکی از رشته های روزانه شهریه پرداز یا شبانه هستید ، نظر خود را با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید. تا بقیه ی دوستانی که می خواهند انتخاب رشته کنند از آن استفاده کنند.